ARTVİN ATIKSU ARITMA TESİSİ

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Artvin İli atıksularının arıtılması amacı ile yaptırılan Artvin Atıksu Arıtma Tesisinin maksimum kapasitesi 10,300 m³/gün’dür.

Mevcut durumda kanalizasyon şebekesinden gelen atıksular 3 noktadan Çoruh Nehri’ne deşarj edilmekte iken, proje muhtevasında yapılan kolektör hatları ile söz konusu deşarjlar kolektör hatları vasıtasıyla toplatılarak arıtma tesisine ulaştırılmaktadır. Bu amaç ile 125, 200, 400 ve 500 mm’lik farklı çaplardan oluşan 2200 metrelik kolektör hattı ve hat üzerine 1 adet terfi merkezi ile yükleme bacası da projelendirilmiştir.

İleri biyolojik arıtma prosesi olarak tasarlanan tesis, ayrıca arıtılan atıksuların dezenfeksiyon edilebilmesi amacı ile ultraviyole ünitelerine de sahiptir.

Kolektör hattıyla tesise ulaşan atıksular ilk olarak ön arıtma ünitelerine iletilmektedir.

Atıksular öncelikle mekanik temizlemeli kaba ızgaralardan geçirilerek atıksuda bulunan iri malzemelerin tutulması sağlanır. Buradan mekanik temizlemeli ince ızgaralara iletilen atıksuda kaba ızgaralarda tutulamayan daha küçük boyutlardaki malzemelerin tutulması sağlanır. Kaba ve ince ızgaralarda tutulan malzemeler helezon konveyörler yardımıyla çöp konteynırlarına aktarılarak tesisten uzaklaştırılır.

Izgaralardan geçirilen atıksu; içerisinde bulunan çökebilir nitelikli kum, çakıl gibi inorganik malzemeler ile yağ, gres gibi yüzücü maddeleri gidermek amacıyla havalandırmalı kum ve yağ tutucu ünitelerine iletilir. Havalandırmalı kum ve yağ tutucularda; blowır denilen hava sağlayıcılarla temin edilen hava, havuzların uzun kenarı boyunca yerleştirilen boru tip difüzörlerle sisteme verilerek suya helezonik bir akım sağlanmış olur. Kum, çakıl gibi malzemeler özgül ağırlıkları ve verilen havanın etkisi ile çökerek tabanda tasarlanan kum haznesinde toplanırken Hareketli köprüye monteli pompalar vasıtasıyla bu hazneden alınan kum-su karışımı önce kum kanalına ve oradan da kum ayırıcıya iletilir. Kum separatörü olarak da adlandırılan bu ekipmanda kum ve su birbirinden ayrılır. Kum sistemden alınarak bertaraf edilmek üzere tesisten uzaklaştırılır. Ayrılan süzüntü suları ise ön arıtma başına gönderilerek sisteme tekrar dahil edilir. Havuzlaraverilen hava, aynı zamanda yağ ve gres gibi yüzücü malzemelerinde yağ kanalları yüzeyine taşınmasını sağlar. Yüzeye çıkan bu malzemeler hareketli köprüye monteli sıyırıcı paletler yardımıyla sıyrılarak yağ rögarlarına iletilir ve bertaraf edilmek üzere tesisten uzaklaştırılır.

Ön arıtımı tamamlanan atıksuyun debisi ölçülür ve biyolojik arıtımın sağlanması amacıyla öncelikle anaerobik tanklara iletilir.

Biofosfor havuzları seri veya paralel olarak çalışabilecek şekilde 3 havuz olarak tasarlanmıştır. Ön arıtım ünitelerinden geçirilen atıksu geri devir çamuru ile bu tanklarda karıştırılmaktadır. Havuzlarda belirli bir akış hızı sağlanarak çökelmeyi önlemek amacıyla her bir havuza dalgıç karıştırıcılar yerleştirilmiştir. Bu havuzlara hava verilmeyerek havasız ortamda mikroorganizmaların bünyelerindeki fosforu atıksuya bırakmaları sağlanır. Böylece biyolojik fosfor gideriminin birinci basamağı gerçekleştirilmiş olur.

Biofosfor havuzlarında işlem gören atıksu daha sonrasında havalandırma havuzlarına alınır. 4 tank olarak tasarlanan bu havuzlardaki kapaklar, kanallar ve iç sirkülasyon pompaları vasıtasıyla sistemin a iki o, Bardenfo veya kademeli besleme prosesleriyle esnek olarak çalıştırılması mümkün olabilmektedir. Biyolojik arıtımın temel ünitesi olan havalandırma havuzları için gerekli olan oksijen, blowırlar yardımıyla sağlanarak havuz tabanına döşenen ince kabarcıklı membrandifüzörler yardımıyla havuzlara iletilir. Ayrıca bu havuzlarda belirli bir akış hızı sağlanarak çökelmeyi önlemek amacıyla her bir havuza karıştırıcılar da yerleştirilmiştir. Bu havuzlarda; atıksuda bulunan ana kirleticilerden karbon, mikroorganizma bünyesine taşınır. Ayrıca mikroorganizmlar biofosfor havuzlarında atıksuya saldıkları fosforun daha fazlasını burada bünyelerine tekrar alarak fosfor gideriminin 2.basamağı da gerçekleştirilmiş olur. Azotun biyolojik yolla giderilmesini sağlamak için ise ardışık olarak hava verilmeyen (denitrifikasyon) ve hava verilen (nitrifikasyon) bölgeleri oluşturulur. Böylelikle azot, gaz formuna çevrilip atmosfere verilerek giderilir.

Atıksu, havalandırma havuzlarından bir dağıtım yapısı ile son çöktürme havuzlarına iletilir.

Bu havuzlarda kirliliği bünyesine alan mikroorganizmalar yerçekimi etkisi ile havuz tabanına çöktürülür.

Son çöktürme yüzeyindeki arıtılmış atıksu ise havuzların etrafındaki üçgen savaklar yardımıyla alınarak dezenfeksiyon amacıyla ultraviyole ünitelerine iletilir.

Dezenfeksiyonu sağlanan arıtılmış atıksu debisi ölçüldükten sonra Çoruh Nehri’ne deşarj edilir.

Son çöktürme havuzlarında çöktürülen çamur ise geri devir ve fazla çamur terfi merkezine alınır.

Biyolojik arıtma ünitelerindeki mikroorganizma miktarını belirli bir seviyede tutmak amacıyla çamurun bir kısmı pompalar yardımıyla geri devir kanalına terfi ettirilir ve bir boru vasıtasıyla buradan biofosfor havuzlarına iletilir.

Fazla çamur ise arıtılmak üzere pompalar yardımıyla alınarak çamur ünitelerine iletilir.

Sistemden çekilen fazla çamur; oksijenli şartların devamını sağlamak amacıyla membrandifüzörler ve çökelmeyi önlemek amacıyla karıştırıcılarla donatılmış olan çamur dengeleme tankına alınır.

Çamur dengeleme tankından monopomplarla çekilen çamur ise dekantörlereiletilirSusuzlaştırma veriminin artırılması için katyonik polielektrolit kullanılarak %25 kurulukta stabil çamur elde edilir. Kireç dozlama üniteleri kullanılarak kuru madde içeriği daha da arttırılan çamur, çevreye zararsız hale getirilmek üzere bertarafa gönderilir.

Susuzlaştırma sonucu oluşan süzüntü suları ise süzüntü suyu terfi merkezine gönderilerek, buradan geri devir kanalına terfi ettirilmekte ve geri devir çamurları ile birlikte biofosfor havuzlarına iletilerek sisteme tekrar dahil edilmektedir.

İdari binada yer alan kontrol odasında bulunan bilgisayarlarla tesisin her ünitesi ve bu ünitelere ait tüm ekipmanlar otomatik olarak kontrol edilmektedir. Tüm sistemin izlenebilmesi ve gerekli durumlarda müdahaleyi sağlayan bu bilgisayarlar için özel bir yazılım kullanılmaktadır. İdari binada ayrıca tesisin arıtma performansını takip etmek üzere giriş-çıkış sularıyla, havalandırma havuzları, geri devir ve çamur keki numunelerinin düzenli olarak incelendiği bir de laboratuvar mevcuttur.